โกฐ คือชื่อสมุนไพร มีหลายชนิดด้วยกันที่มีคำขึ้นต้น”โกฐ” และสรรพคุณ ของโกฐแต่ละชนิดก็แตกต่างกันเมื่อจะนำไปปรุงยาจะจัดเป็นกลุ่มๆ เพื่อเข้าตำรับยาดังนี้

  โกฐทั้ง 5

  โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา

  โกฐทั้ง7

  โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐก้านพร้าว โกฐกระดูก

  โกฐทั้ง9

  โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐก้านพร้าว โกฐกระดูก โกฐพุงปลา โกฐชฎามังสี

  โกฐพิเศษอีก 3 ชนิด

  โกฐกักกรา โกฐกะกลิ้ง และโกฐนํ้าเต้า

  สรรพคุณโกฐทั้ง5

  แก้ไข้เพื่อเสมหะ หืดไอ แก้โรคปอด โรคในปากคอ แก้ลมในกองธาตุ ชูกำลังบำรุงโลหิต

  สรรพคุณโกฐทั้ง7

  แก้ไข้จับ แก้ไข้เพื่อเสมะ หืดไอ แก้โรคปอด แก้โรคในปาก ชูกำลังบำรุงโลหิต แก้ลมในกองธาตุ แก้ไข้เรื้อรัง แก้หอบสะอึก

  สรรพคุณโกฐทั้ง9

  แก้ไข้จับ แก้ไข้เพื่อเสมหะ หืดไอ แก้โรคปอด แก้โรคในปาก ชูกำลังบำรุงโลหิต แก้ลมในกองธาตุ แก้ไข้เรื้อรัง แก้หอบสะอึก

  สรรพคุณโกฐพิเศษ 3ชนิด

  แก้โรคในปากในคอ ขับพยาธิ แก้พิษสัตว์กัดต่อย แก้ไข้ในกองอติสาร ขับลมในลำไส้ แก้หนองใน ขับระดูร้าย แก้ริดสีดวงทวาร

  ตัวอย่างตำรับยาสมุนที่มีส่วนผสมของโกฐ

  ยาหอมเทพจิตร, ยาหอมนวโกฐ, ยาหอมทิพโอสถ, ยาหอมอินทจักร, ยามันทธาตุ, 

  ยามหาจักรใหญ่, ยาประสะเปราะใหญ่, ยาวิสัมพยาใหญ่

  ข้อห้ามใช้

  ถึงแม้จะเป็นสมุนไพร ก็เป็นยาอย่างนึงดังนั้นยาจะมีคุณและโทษต่างๆกัน ผู้ป่วยบางกลุ่มควรหลีกเลี่ยงดังนี้

  –คนแพ้เกสรดอกไม้ เพราะในยาหอมมีการใส่เกสรดอกไม้ด้วย

  –ผู้ป่วยโรคตับ โรคไตไม่ควรใช้ยาหอมต่อเนื่อง

  –ผู้ป่วยที่กำลังใช้ยาต้านการแข็งตัวของเกร็ดเลือดควรหลีกเลี่ยงเพราะยาหอมอาจทำปฎิกริยากับยาต้านการแข็งตัวของเกร็ดเลือด

  –ผู้หญิงตั้งครรภ์ไม่ควรใช้ยาหอมบางตำรับ เช่นยาหอม นวโกฐ ยาหอมอินทจักร์